“Ik begrijp dat je het alleen tegen betaling doet? Geen probleem, maar dan vraag ik iemand anders.” Afgelopen zomer kreeg ik dit vreemde antwoord na een korte onderhandeling over een potentiële schrijfklus. Hoewel het om een opdracht ging, zou ik er gek genoeg niet voor worden betaald. En dit is niet de eerste (of laatste) keer dat mij dit overkwam.
Sterker nog: vrijwel iedere zzp’er zal hier in zijn freelancecarrière mee te maken krijgen. Journalist en programmamaker Teun van de Keuken schreef hier vorige week nog een erg herkenbaar stuk over:
“Dat leuk werk ook werk is, wil er bij sommige opdrachtgevers niet in. Waarom is er eigenlijk zo vaak geen budget? De paar keer dat ik de drukkers van die blaadjes en de organisatoren van die congressen vroeg of ze het zelf ook voor niks deden, werd doorgaans met een amechtig happen naar adem beantwoord. Dacht ik al.”
Wat is ‘leuk’?
Vooral de creatieve sector heeft het zwaar te verduren. Want het is allemaal ontzaglijk ‘leuk’ werk, natuurlijk. Maar wat betekent ‘leuk’ eigenlijk? En waar trek je dan de grens?
De definitie van ‘leuk’ werk is voor iedereen anders. Ik ben bijvoorbeeld goed in tekst en taal, maar schotel mij de aangifte inkomstenbelasting voor en het koude zweet sijpelt spontaan van mijn voorhoofd. Een ander worstelt misschien nog steeds met die hardnekkige dt-regel, terwijl hij mijn boekhouding doet met twee vingers in z’n neus. Ieder zo zijn talenten en passies, maar feit blijft: leuk werk is óók werk.
Leuk = gratis?
Natuurlijk, niet iedereen heeft evenveel te besteden. Daarnaast kun je altijd iets extra’s doen voor iemand. Ondernemen is niet alleen iets komen halen, het is ook vooral iets geven. Maar stelselmatig vragen om gratis content? Dat kan écht niet.
De dame die mij afgelopen zomer contacteerde, onderbouwde haar opmerking als volgt:
“Onze bloggers schrijven altijd gratis een blog omdat ze het leuk vinden (…) Het hoeft ook geen hoogstaande kwaliteit te zijn, maar recht uit het hart geschreven, dus het is geen betaalde opdracht ofzo.”
Oh, zij schrijven altijd gratis content omdat ze het leuk vinden. …Huh? Ook fijn dat ze mij – een tekstschrijver – laat weten dat het niet van hoogstaande kwaliteit hoeft te zijn, maar wél uit het hart geschreven. Alsof ze dat stuk erop naleest en dan tegen me zegt: “Hé, volgens mij heb jij je hele ziel en zaligheid in dit stuk gestopt. Dan hoef ik je niet te betalen, toch?”
#tegendebakker
Voor mensen die nu denken: Ach, wat een gezeur. Wat is het probleem? Probeer het eens in perspectief te plaatsen. In december 2015 riep een journalist de hashtag #tegendebakker in het leven, om te laten zien welke absurde dingen er soms van freelancers worden verwacht. Laat me de opmerkingen uit bovenstaande mail even voor je vertalen in #tegendebakker-slang:
– “Ik begrijp dat je alleen brood voor me bakt tegen betaling?” (Eh, ja!)
– “Onze bakkers bakken altijd gratis brood omdat ze het leuk vinden.” (Wat een sukkels!)
– “Het brood hoeft niet van hoogstaande kwaliteit te zijn, maar wel recht uit het hart gebakken.” (…?!)
UWV
Het allerergste? Bovenstaand voorstel kwam niet van een kleine ondernemer of een vrijwilligersbond. Nee, het werd gestuurd door een content producer van een mediabedrijf dat voor het UWV (!) content genereert voor het Werkbladmagazine. Ze weten er wel op te bezuinigen: werkzoekenden gratis stukjes laten schrijven om hun ervaringen te delen en zo het online magazine te vullen. Waarom zij daarvoor niet betaald kunnen worden? Omdat dat te ingewikkeld zou worden in combinatie met een uitkering.
Hé, maar weet je wat, UWV? Ik ontvang helemaal geen uitkering! Nu kunnen jullie mij betalen voor mijn schrijfkunsten. Fijn, hè?
Het is precies zoals Van de Keuken zegt: zou jij jouw werk ook gratis en voor niets doen? Nee. Waarom verwacht je dat dan wel van mij?
Recente reacties